Saturday, 22 February 2020

Hoe de industrie Frits Böttcher ruim betaalde

Zo'n 10 jaar geleden schreef ik een stukje over Frits Böttcher (1915-2008), de man die beschouwd kan worden als de aartsvader van het Nederlandse klimaatskepticisme: Böttcher was actief in verschillende schimmige lobbygroepen die een belangrijke rol speelden in het leggen van een ideologische basis waarin de huidige klimaatsceptici zich thuisvoelen.

Böttcher richtte in 1974 The Global Institute for the Study of Natural Resources op, een privé-vehikel dat later zou gaan samenwerken met de in 1993 opgerichte lobbygroep Heidelberg Appeal Nederland (HAN), een vereniging die allerhande figuren verzamelde die één ding gemeenschappelijk hadden: een afkeer van milieureglementering. De onderwerpen die HAN behandelde lezen als een historisch document over de milieureglementering die in die periode opkwam: HAN verzette zich tegen regels in landbouw, het destijds erg actuele onderwerp van fosfaatverontreiniging van oppervlaktewateren en bevatte ook tegenreacties tegen Greenpeace's toenmalige al dan niet terechte verzet tegen PVC, ...

HAN verloor rond de millenniumwissel zijn elan en transformeerde in 2004 in de nog steeds actieve libertarische sektarische groep De Groene Rekenkamer, een lobbygroep die op zijn beurt één continuüm vormt met de website climategate.nl, die op zijn beurt dan weer de hoofdbron is van het huidige Nederlandse pseudoklimaatscepticisme. 

Eén ding blijft een mysterie: wààrom Frits Böttcher, een man die mee aan de wieg stond van de Club van Rome. Wel is duidelijk dat Böttcher miop hoogbejaarde leeftijd de oervader zou worden van het Nederlandse klimaatskpeticisme. Die vraag kunnen we niet beantwoorden. Wel is duidelijk dat Böttcher de conclusies van het rapport Grenzen aan de Groei niet volledig onderschreef. Böttcher was wel overtuigd van bv. de gevolgen van overbevolking, maar verzette zich tegen een verhaal van een overheidsingrijpen om een duurzamer economisch model uit te werken. Die angst voor overheidsingrijpen klinkt dan weer erg bekend bij wie klimaatsceptici hun drijfveren kent.

Uit nooit eerder onderzochte documenten uit zijn persoonlijk archief is echter dit jaar ontdekt dat het klimaatscepticisme uit de jaren '90 van Böttcher financieel zwaar werd ondersteund door de industrie: Hoe Frits Böttcher met steun van tientallen bedrijven de basis legde voor de klimaatscepsis in Nederland

Bôttcher ontving meer dan een half miljoen euro (geïndexeerd meer dan een miljoen euro) van bedrijven zoals Shell, KLM, Hoogovens, AkzoNobel en de ANWB. Uit de documenten van Böttcher blijkt ook dat hijzelf allicht geloofde dat de rol van CO2 in klimaatverandering werd overschat, maar uit getuigenissen blijkt dat hijzelf eigenlijk niets van het onderwerp klimaat kende en dat dit hem ook niet erg interesseerde.

De rol van de industrie is ondertussen heel duidelijk: zoek een wetenschapper die een afwijkende mening heeft (maakt niet uit of ze klopt) en geef die persoon daarna zovéél geld om ervoor te zorgen dat die afwijkende mening overal gehoord wordt zodat die ene stem véél belangrijker overkomt dan ze is. Böttcher van zijn kant, zo bewijzen de stukken, wàs zich zelf ook bijzonder goed bewust dat hij niet optrad als wetenschapper maar als lobbyist. Böttcher gaf tientallen lezingen en schreef onder meer in zijn notities ‘[Shell topman] Huub [Van Engelshoven] benadrukte nog eens dat ik als wetenschapper neutraler overkom dan mensen uit het bedrijfsleven.’.  Ook richtte Böttcher de lobbygroep ESEF op, een groep die ontstond op uitdrukkelijke vraag van Böttchers sponsors om internationaal te gaan. Daarenboven schreef hij bv. een stuk voor het tijdschrift De Ingenieur na een uitdrukkelijke vraag van Huub van Engelshoven.

Op dergelijke manier beïnvloed worden en niet bekendmaken wie betaalt is niet meer of minder dan corruptie.